Pokolenia BB, X, Y i Z – kim są i czym się różnią?

Często zauważamy, że nasze doświadczenia życiowe różnią się od tych, które miały miejsce w życiu naszych rodziców czy dziadków. To samo dotyczy cech, które dzielimy z osobami w naszym wieku. Te różnice pokoleniowe sprawiają, że łatwiej nam nawiązywać kontakty z osobami, które są w podobnym wieku. Dzieli nas wspólny język, podobne etapy życiowe i wpływ tych samych wydarzeń kulturowych. Z kolei starsze pokolenia wychowywały się w odmiennych realiach, co tłumaczy ich inne podejście do wielu spraw. Te różnice pokoleniowe mają także znaczenie w świecie zawodowym, dlatego warto zrozumieć podział na pokolenia XYZ i ich charakterystykę.

Czym właściwie są pokolenia?

Pokolenie to termin odnoszący się do zbiorowości osób, które przyszły na świat w zbliżonym czasie. Dawniej przyjmowano, że pokolenie obejmuje okres około 25 lat, ale współcześnie ten okres uległ skróceniu. Osoby należące do jednego pokolenia często dzielą wspólne doświadczenia i wydarzenia, które miały wpływ na ich kształtowanie się. To, co ich łączy, to również podobieństwo w wartościach i postawach, co jest szczególnie widoczne w takich aspektach jak podejście do pracy.

Powszechnie znane nazwy pokoleń

Na rynku pracy spotkać można przedstawicieli różnych pokoleń, które różnią się między sobą doświadczeniami i perspektywami. Jednym z nich są tzw. bumerzy, czyli osoby urodzone w okresie powojennym, między 1946 a 1964 rokiem. Następnie mamy pokolenie X, które obejmuje osoby urodzone w latach 1965-1980.

Kolejną grupą są millenialsi, znani również jako pokolenie Y. To ludzie, którzy przyszli na świat w latach 1981-1996. Ostatnią grupą, która wkracza na rynek pracy, jest pokolenie Z, czyli osoby urodzone między 1997 a 2012 rokiem. Każde z tych pokoleń wnosi do świata pracy swoje unikalne cechy i wartości.

Baby boomers – ambicja, zaradność i pracowitość

Pokolenie baby boomers to osoby, które przyszły na świat w latach 1946-1964, w okresie znacznego wzrostu liczby narodzin po zakończeniu drugiej wojny światowej. Obecnie są to ludzie w wieku od pięćdziesięciu do siedemdziesięciu kilku lat, z których wielu już zakończyło swoją aktywność zawodową, choć nie brakuje tych, którzy nadal pracują, nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego. Znajomość ich cech i wartości może być pomocna, zwłaszcza że niektórzy nadal pozostają aktywni zawodowo.

Wśród wartości, które są dla baby boomers istotne, znajdują się między innymi relacje międzyludzkie, czas spędzany z rodziną i przyjaciółmi, ambicja oraz pracowitość. Cenią oni również wytrwałość, dążenie do samodoskonalenia, zaradność, równość i optymizm.

W kontekście życia zawodowego, baby boomers są znani z pracowitości i motywacji. Dla nich ważne są pozycja zawodowa, prestiż oraz korzyści płynące z pracy. Wierzą w swoje umiejętności i są pewni swoich kompetencji. Skupiają się na osiąganiu sukcesów i są skłonni do rywalizacji. Przekonani są, że sukces zawodowy wymaga ciężkiej pracy i nie akceptują łatwych rozwiązań. W komunikacji preferują bezpośredni kontakt, twarzą w twarz.

Pokolenie X – niezależność i elastyczność życiowa

Pokolenie X to osoby, które przyszły na świat między 1965 a 1980 rokiem, będąc potomkami baby boomerów. Termin „X” w ich nazwie odnosi się do pewnego rodzaju zagadki, która pierwotnie miała sugerować ich brak wyraźnego kierunku i poszukiwanie sensu. W kulturze masowej utrwalił się obraz tego pokolenia jako zagubionego, a wokół nich narosło wiele negatywnych stereotypów, takich jak przesadny konsumpcjonizm czy niezdrowa rywalizacja zawodowa. Wychowywali się oni w okresie, kiedy technologia zaczęła dynamicznie się rozwijać, co zbiegło się z pojawieniem się komputerów osobistych, e-maili, smsów oraz narodzinami MTV, co przyniosło im miano pokolenia MTV.

Wartości, które są bliskie pokoleniu X, to przede wszystkim niezależność i elastyczność. Duże znaczenie przywiązują do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, rodzinie i posiadaniu dzieci. Są odpowiedzialni, cenią różnorodność, przedsiębiorczość i zachowują sceptycyzm.

W sferze zawodowej pokolenie X odznacza się dobrą edukacją i gotowością do podejmowania wyzwań. Są pracownikami, którzy potrafią działać samodzielnie i wykorzystują technologie, w tym media społecznościowe, w codziennej pracy. Charakteryzuje ich chęć do nauki i brak silnego przywiązania do jednego miejsca pracy – są gotowi zmienić pracodawcę w dążeniu do realizacji osobistych ambicji. Wysoko cenią konstruktywną krytykę i preferują komunikację, która jest bezpośrednia i zwięzła.

Pokolenie Y – wolność i otwartość na zmiany

Osoby urodzone między 1981 a 1996 rokiem określa się mianem pokolenia Y. Często rozszerza się tę definicję, włączając do grupy również tych, którzy przyszli na świat aż do roku 2000. Wychowywali się oni w okresie, kiedy technologia cyfrowa, w tym Internet, zaczęła dynamicznie się rozwijać, co przyniosło im miano millenialsów lub pokolenia cyfrowego.

Wśród wartości, które są dla millenialsów istotne, wymienia się przede wszystkim jakość życia i gromadzenie różnorodnych doświadczeń. Cenią sobie elastyczność, wolność, pewność siebie oraz otwartość na zmiany. Ważna jest dla nich tolerancja i umiejętności społeczne, które pozwalają im na łatwe nawiązywanie kontaktów.

Na rynku pracy pokolenie Y uchodzi za najbardziej wykształcone z dotychczasowych generacji. Są to osoby, które nieustannie dążą do rozwoju swoich umiejętności i poszukują równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Pragną, aby ich praca była nie tylko źródłem zarobku, ale również dobrą zabawą. Są biegli w korzystaniu z nowoczesnych technologii, co sprawia, że łatwo adaptują się do zmieniających się warunków pracy. Większą wagę przywiązują do osobistej satysfakcji niż do lojalności wobec pracodawcy, co może skutkować częstymi zmianami miejsca zatrudnienia. Oczekują od swoich przełożonych wsparcia i możliwości kontroli nad wykonywanymi zadaniami. Millenialsi dobrze radzą sobie na zglobalizowanym rynku, pragną być zauważeni i mieć wpływ na otoczenie. W komunikacji zawodowej preferują szybkie i efektywne narzędzia, takie jak e-mail oraz media społecznościowe, w tym Facebook, LinkedIn czy Twitter.

Pokolenie Z – work-life balance i nowoczesne technologie

Najmłodsza grupa osób aktywnych zawodowo to pokolenie Z, które obejmuje osoby urodzone między 1997 a 2012 rokiem. Wchodząc na rynek pracy, reprezentują oni pokolenie, które od najmłodszych lat miało dostęp do nowoczesnych technologii. To właśnie technologia znacząco kształtuje ich podejście do pracy i codziennego życia. Zoomerzy, bo tak często określa się przedstawicieli tego pokolenia, nie pamiętają świata bez Internetu, mediów społecznościowych, smartfonów czy aplikacji.

Wśród wartości, które są dla pokolenia Z istotne, można wymienić ambicję, przedsiębiorczość i otwartość. Cenią oni różnorodność, bezpośredniość w komunikacji oraz możliwość poznawania nowych ludzi. Ważne jest dla nich również gromadzenie doświadczeń, troska o środowisko naturalne, zaangażowanie społeczne oraz mobilność.

W kontekście życia zawodowego zoomerzy przywiązują dużą wagę do równowagi między pracą a życiem prywatnym oraz dbają o własny dobrostan. W pracy preferują działania indywidualne i opierają się na narzędziach technologicznych, które usprawniają i automatyzują ich działania. Stabilizacja jest dla nich ważna, co wynika z doświadczeń dzieciństwa spędzonego w czasach niepewności gospodarczej. Są ambitni i lubią rywalizację, ale jednocześnie bywają nieufni i sceptyczni. Oczekują od przełożonych jasno określonych celów i wyraźnych oczekiwań, a w komunikacji cenią bezpośredniość.

Rosną nowe, inne pokolenia

Obecnie obserwujemy, jak rozwija się nowe pokolenie, znane jako pokolenie alfa. To dzieci urodzone przez millenialsów oraz najstarszych przedstawicieli pokolenia Z, czyli po roku 2013. Mimo że są jeszcze bardzo młode, można przewidywać, jakie czynniki będą miały wpływ na ich przyszłe wartości i zachowania w pracy. Eksperci są przekonani, że pokolenie alfa będzie jeszcze bardziej związane z technologią niż ich poprzednicy. Charakteryzować je będzie ciągła obecność w świecie cyfrowym oraz zwiększone wykorzystanie urządzeń mobilnych.